Guillemet

Zoals al uitgebreid in de eigen krantenpagina’s besproken, is de NRC verhuisd naar het Rokin in Amsterdam. Abonnees kregen de aanbieding om voor een bescheiden bedrag te dineren in het restaurant op de begane grond en daar konden huisgenoot en ik geen nee tegen zeggen. In het restaurant bleek dat de krant haar huisstijl serieus neemt. Tot mijn aangename verrassing hebben de stoeltjes vorm en kleur van de enkele guillemet (ganzevoetje), het logo van NRC, maar dan 45 graden gekanteld (anders kan je er natuurlijk niet op zitten).

NRC restaurant – guillemet stoel

Ik hou er wel van als een organisatie zijn best doet om een samenhangende ‘look and feel’ aan probeert te brengen in alle uitingen. Ook aan het plafond -tevens een redactievloer- werd een link met de actualiteit gelegd. We zien daarop grote projecties van nieuwsfoto’s met concentrische voorstellingen: de Large Hadron Collider bijvoorbeeld. En de luxe versie van ‘fish and chips’ wordt gepresenteerd in de NRC van gisteren. Ook de menukaart deed qua formaat (tabloid) en indeling denken aan de krant. Maar aan het verwijzingssysteem in de rechter marge konden we geen touw vastknopen. De bediening overigens ook niet.

NRC restaurant – menukaart

De rode guillemet is onderdeel van de huisstijl en campagne zoals Thonik die voor NRCnext introduceerde in 2010. Het leuke van de guillemet is dat hij veel toepassingen en betekenissen kent: je kan er iets mee benadrukken, in de wiskunde betekent het ‘meer’, op media apparatuur staat het voor ‘play’ of ‘forward’. Allemaal connotaties die uitstekend passen bij een krant. De eenvoudige vorm leent zich ook goed voor het uitbeelden van de waardes waarmee NRCnext zich wil onderscheiden. Diepgang wordt gevisualiseerd door de guillemot naar beneden te laten wijzen, discussie door er twee tegenover elkaar te zetten. En zo blijkt nu, de guillemot kan prima ingezet worden als merkteken voor allerhande activiteiten en producten, zoals reisjes, boeken, dvd’s, kunst en zelfs diners. De NRC is niet de enige krant die met dit soort extra activiteiten de teruglopende lezersaantallen probeert te compenseren. Maar als het gaat om de marketing en vormgeving van die activiteiten loopt de NRC absoluut voorop.

Voorsprong from thonik on Vimeo.

Meer op vimeo.com/thonik en thonikbyyou.com

Restyling 3voor12.nl

VPRO’s muziekplatform 3voor12.nl krijgt een nieuwe vormgeving en vernieuwde site. Bij de uitreiking van de Song van Het Jaar op 15 december kregen bezoekers alvast een t-shirt met het nieuwe logo en enkele dagen later volgde een bericht op de site zelf. De vernieuwde site gaat 3 januari 2012 online (om 3 minuten voor 12 uiteraard). Het nieuwe ontwerp is van Thonik, het ontwerpbureau dat verantwoordelijk is voor de huidige VPRO-huisstijl. Volgens het bericht op 3voor12.nl sluit “de vormgeving van de nieuwe 3voor12 website (…) volledig aan bij deze VPRO-huisstijl.” Het lettertype is in ieder geval gelijk (de VPRO Thonik Bold ontworpen door Paul van der Laan) en ook de ronde binnenvormen van de letters P en O uit het logo zijn gebruikt. Verder zullen we nog even moeten wachten hoe het logo precies toegepast zal gaan worden. Gezien de ontwerpmethodiek van Thonik, zal dat ongetwijfeld gaan verrassen!

 

Vorm van de VPRO 11: Thonik

In verband met het verschijnen van het VPRO Gids Covers-boek duiken we in deze serie in de geschiedenis van de VPRO-(televisie)ontwerpers

De (voorlopig?) laatste huisstijl van de VPRO is ontwikkeld door ontwerpbureau Thonik. De nieuwe huisstijl werd op 24 augustus 2010 gepresenteerd.

2010 is een roerig jaar: het wordt duidelijk dat de crisis op de financiële markten ook voor het omroepbestel de nodige gevolgen zal gaan hebben. Henk Hagoort, voorzitter van de NPO kondigt in zijn nieuwjaarsspeech aan dat de publieke omroep in moet gaan krimpen van 24 naar 15 spelers. Staatsomroepen NPS, Teleac en RVU nemen het voortouw en fuseren tot NTR. Tegelijkertijd met deze fusie worden er zendmachtigingen verleend aan twee nieuwe omroepverenigingen: PowNed en Wakker Nederland starten beide in september 2010 met uitzenden.

Te midden van deze verwikkelingen in het medialandschap besluit de VPRO dat de communicatiestrategie beter moet. Het gaat in eerste instantie om het verbeteren van de herkenbaarheid van het merk VPRO, zoals ook te lezen is in het persbericht bij de presentatie van ‘de vernieuwde visuele identiteit’:

“Om in de stortvloed aan media een duidelijke koppeling te houden tussen de programma’s en de VPRO als afzender, is ervoor gekozen de VPRO als krachtig merk duidelijker te verbinden aan het aanbod. Zo worden de verschillende programma’s die getuigen van de waarden die de VPRO typeren weer vanzelfsprekend aan de VPRO geklonken.”

Als dit het uitgangspunt is geweest voor de opdracht aan Thonik, dan is gelijk ook de positie van de VPRO ten opzichte van een mogelijke fusie duidelijk. Lennart van der Meulen, VPRO directeur, laat -4 dagen na de invoering van de nieuwe huisstijl – aan de Volkskrant weten dat de VPRO niet van plan is om te fuseren met bijvoorbeeld de VARA. Een van de redenen van Van der Meulen luidt: “Bovendien is het niet slim om sterke merken als de VPRO of VARA op te doeken.”

Thonik kiest ervoor om voort te bouwen op het logo van Willem van den Berg uit 1982. Dat is opmerkelijk want de voorgaande VPRO logo’s bouwen allemaal vrij nadrukkelijk niet op elkaar voort. Van den Berg’s vlijmscherpe vaandel en strakke letters waren een tegenreactie op de ronde, zachte vormen van Jaap Drupsteen’s logo uit 1971. Drupsteen’s zwierige vignet was op zijn buurt weer een reactie op de bescheiden en onnadrukkelijk aanwezige Helvetica-achtige letters van Jan Bons uit 1966. Die vernieuwingsdrang en de wil om er vooral anders uit te zien dan de anderen (omroepverenigingen) is bij deze laatste huisstijl veel minder aanwezig. Sterker nog; de ontwerpen van Thonik staan juist bekend om een aantal vaste formules: onderkast, felle kleuren, sterk conceptueel. Daarmee lijkt de VPRO misschien niet op de andere omroepverenigingen, maar refereert ze wel indirect aan de andere ontwerpen van Thonik: huisstijlen voor museum Boymans Van Beuningen, NRC, Centraal Museum Utrecht, cultureel centrum De Balie, de SP, Grachtenfestival, Rotterdam Designprijs, Openbare Bibliotheek Amsterdam, de architectuurbiënnale in Venetië, om er maar een paar te noemen. Een zeer respectabele lijst opdrachtgevers uit de publiek en culturele sector waar de VPRO zich graag bij aansluit. Museumbezoekers, boekenlezers, concertgangers en designliefhebbers kijken VPRO. Of zoals Van der Meulen het stelt in de Volkskrant van 28 augustus 2010: “De VPRO heeft een eigen identiteit, met een duidelijke eigen achterban: de creatieve klasse.”

Volgens de ontwerpers kent het logo meer dan een miljard verschillende verschijningsvormen. In de lange stationcall hieronder (met de ELO-tune) zijn er alvast een aantal te zien. Die variatie geeft de verschillende VPRO ‘producten’ (programma’s, websites, gids, ledenwerving) en hun vormgevers de mogelijkheid het logo enigszins aan te passen per situatie. Een poging tot een oplossing van een tegenstrijdigheid tussen een sterke (televisie-)huisstijl en de autonomie van de programmamakers die in het verleden wel eens speelde. De vraag is hoelang het leuk blijft om naar een van de miljard varianten van het logo te kijken. Variatie in vormen, kleuren beweging is leuk, maar ook voorspelbaar omdat de spelregels direct duidelijk zijn. We zullen zien hoe lang het de VPRO nog gegund is om zelfstandig en eigenzinnig te overleven.

Dit was het laatste bericht in de de reeks over de vormgeving van de VPRO. Meer lezen: Alle berichten nog eens op een rijtje. Mijn scriptie over de periode 1971 – 2004. Bekijk de YouTube-playlist met 18 minuten aan VPRO-leaders.

Vorm van de VPRO 1: 18 minuten VPRO-vormgeving

Piet Schreuders en Beate Wegloop, art directors bij de VPRO gids hebben een overzichtswerk uitgebracht over alle prachtige covers die de afgelopen 85 jaar voorbij kwamen. Van de voorpagina vol met reclame (heel gebruikelijk in de jaren 20 en 30) tot de prijswinnende ontwerpen van nu. Onder de ontwerpers in het boek zitten ook veel televisieontwerpers van de NOS: Hans de Cocq, Will Bakker, Frans Lasès, Kal Beerends, Monique Korteweg, Rob van den Berg, Arie Teunissen en natuurlijk ook de VPRO-televisieontwerpers; Jaap Drupsteen, Willem van den Berg, Bob Takes en Max Kisman.

Viola Lindner van het NRC sloot afgelopen week haar recensie over het boek en de tentoonstelling af met: “Mist er dan nog iets? Misschien de animaties [..] Misschien een onderwerp voor de 90ste verjaardagsviering?” Een goede suggestie Viola! Hieronder alvast een YouTube speellijst met zo’n 37 filmpjes, oftewel 18 minuten VPRO-plezier.

De komende weken besteden we op deze site extra aandacht aan de televisievormgeving van de VPRO, houd de site dus in de gaten!