NTR geschiedenisprogramma Andere Tijden besteedt aankomende zaterdag de uitzending aan spelshows. Roland de Groot is een van de geïnterviewden, verder spraken de makers met Fred Oster (showmaster), Hans Peters (producent Sterrenshow), Maurice Koopman (VARA-televisiedirecteur), Cees den Daas (TROS-directeur) en Joop van den Ende (producent en studio-eigenaar 1-2-3- show). Op de site van Andere Tijden zijn nog aanvullende fragmenten, artikelen en foto’s te zien: De hoofdprijs… spelshows!
En hier een overzicht van decortekeningen en foto’s van de programma’s in kwestie die tijdens mijn onderzoek naar de voormalige decorafdeling zijn gedigitaliseerd. Indien bekend staan uitzenddata in de beschrijving.
De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984) Decor: Hub Berkers
Decorontwerp voor De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Decorontwerp voor De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Decorontwerp voor De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Decorontwerp voor De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Decorontwerp voor De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoe kDe Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Ontwerp achterdoek De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Cast en crew-foto De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Programmalogo De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Knipsel De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Knipsel (2) De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
Hub Berkers met achterdoek voor De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
De Willem Ruis Lotto show (VARA 1981-1984), decor: Hub Berkers. Collectie Hub Berkers / NIBG
1-2-3 show (KRO 1983-1986) Decor: Roland de Groot
Foto van 1-2-3 show: kerst in Amsterdam (KRO, 23-12-1983), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Carré (KRO, 13-11-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Het Romeinse Rijk (KRO, 27-11-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
1-2-3 show: Het Romeinse Rijk (KRO, 27-11-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Repetitiefoto 1-2-3 show: Het Romeinse Rijk (KRO, 27-11-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Maquette voor 1-2-3 show: Het Romeinse Rijk (KRO, 27-11-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Eten en drinken (KRO, 4-12-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Eten en drinken (KRO, 4-12-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Eten en drinken (KRO, 4-12-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Eten en drinken (KRO, 4-12-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Eten en drinken (KRO, 4-12-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Eten en drinken (KRO, 4-12-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Volendam (KRO, 20-1-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Hollywood (KRO, 18-12-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Hollywood (KRO, 18-12-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Romantische kerst (KRO, 25-12-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Romantische kerst (KRO, 25-12-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Magie (KRO, 20-1-1985), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Magie (KRO, 20-1-1985), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Begin van de luchtvaart (KRO, 15-1-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Begin van de luchtvaart (KRO, 15-1-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Begin van de luchtvaart (KRO, 15-1-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorplattegrond (1) 1-2-3 show: Begin van de luchtvaart (KRO, 15-1-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorplattegrond (2) 1-2-3 show: Begin van de luchtvaart (KRO, 15-1-1984), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Delfts blauw (KRO, 22-1-1985), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Griekenland (KRO, 17-10-1985), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Griekenland (KRO, 17-10-1985), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Zeeroverij (KRO, 14-11-1985), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Zeeroverij (KRO, 14-11-1985), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Rusland (KRO, 13-12-1985), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Good old days (KRO, 17-11-1986), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Good old days (KRO, 17-11-1986), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Good old days (KRO, 17-11-1986), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Copacabana (KRO, 27-1-1986), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Copacabana (KRO, 27-1-1986), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp 1-2-3 show: Copacabana (KRO, 27-1-1986), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Folder Luhlf decorbouw met foto’s 1-2-3 show (Kerst in Amsterdam 23-12-1983). Collectie Roland de Groot
Folder Luhlf decorbouw met foto’s 1-2-3 show. Collectie Roland de Groot
Artikel KRO Studio van 5-1-1985 over 1-2-3 show (KRO). Collectie Roland de Groot.
Artikel KRO Studio van 5-1-1985 over 1-2-3 show (KRO). Collectie Roland de Groot.
Artikel KRO Studio van 5-1-1985 over 1-2-3 show (KRO). Collectie Roland de Groot.
Showbizzquiz (TROS 1978-1985) Decor: Frank Rosen
(in het boek Vorm van vermaak abusievelijk toegeschreven aan Roland de Groot)
Showbizzquiz (TROS 1978-1985), decor Frank Rosen. Foto uit collectie Frank Rosen
Showbizzquiz (TROS 1978-1985), decor Frank Rosen. Foto uit collectie Frank Rosen
Showbizzquiz (TROS 1978-1985), decor Frank Rosen. Foto uit collectie Frank Rosen
Showbizzquiz (TROS 1978-1985). Sticker uit collectie Hub Berkers/NIBG
Showbizzquiz (TROS 1978-1985). Sticker uit collectie Hub Berkers/NIBG
Showbizzquiz (TROS 1985) Decor: Roland de Groot
Decorontwerp voor Showbizzquiz (TROS, 1985), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp voor Showbizzquiz (TROS, 1985), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp voor Showbizzquiz (TROS, 1985), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Decorontwerp voor Showbizzquiz (TROS, 1985), decor Roland de Groot. Collectie Roland de Groot
Hoe staat het eigenlijk met David Grifhorst‘s programma The Exit List? Het programma idee ontstond omdat regisseur Grifhorst droomde van mooie shots in een doolhof en daardoor kwam hij op het idee voor een compleet spelprogramma. Hij maakte zelf een spetterende promo, het format werd verkocht en Nederland smulde bij het jongensboek-verhaal in De Wereld Draait Door.
The Exit List - ITV
Maar hoe vergaat het het programma in Engeland? Het decor werd inderdaad schitterend, maar is het spelprincipe goed genoeg om de televisie kijker te boeien? De eerste show op ITV1 trok ongeveer 2,5 miljoen kijkers, daarna zakte dat af naar gemiddeld 1,8 miljoen. In Nederland zou dat fantastisch zijn, maar in Engeland is dat weinig. En dat is onterecht volgens tv-blogger Alex Davis die stelt dat het programma niet het tijdslot kreeg wat het verdient. Het eerste seizoen is inmiddels afgelopen en het is nog niet duidelijk of er een tweede komt.
Naar aanleiding van het eerder bericht over The Exit List mailde een andere formatontwikkelaar, Mark van Berkel, een pilot-filmpje door van een ouder doolhofspel, The Moneymaze (ABC, 1974-1975). De The Encyclopedia of TV Game Shows (David Schwartz, Steve Ryan & Fred Wostbrock: 1995) geeft meer informatie over dit programma. Het werd gepresenteerd door Nick Clooney (de vader van George) en er strijden twee koppels tegen elkaar. Het koppel dat de meeste vragen goed weet te beantwoorden krijgt de kans om in een levensgroot doolhof prijzen te zoeken binnen een aantal seconden (1 seconde per vraag). Het decor werd ontworpen door Ron Baldwin, hij was ook verantwoordelijk voor de sets van vele andere shows zoals The Generation Gap (ABC, 1969), What’s my Line (ABC, 1968-1975), The Big Showdown (ABC, 1974-1975) en To Tell The Truth (CBS, 1980-1981). In The Moneymaze is het grootste deel van de studiovloer in beslag genomen door het doolhof. De kandidaten, presentator en de kijker zien het doolhof schuin van boven, terwijl de kandidaten in het doolhof natuurlijk alleen maar blinde muren zien.
Omdat je in The Moneymaze als kijker een goed overzicht van het doolhof hebt, is de spanning van het doolhof er een beetje af. Je ervaart als kijker niet de desoriëntatie van de verdwalende kandidaat. Dat was wel het geval in één van de spectaculaire spellen van Lotto Live (VARA, 1985). Het idee voor dit doolhofspel ontstond bij NOS-ontwerper Carlo Delbosq. Hij had eerder een videoclip gemaakt voor Fay Lovsky (Columbus Avenue, helaas niet online te zien). Daarvoor filmde hij miniatuur modellen bij de Technische Hogeschool Delft met een endoscoop, een heel klein en dus uitermate wendbaar cameraatje. Die opnames werden later achter Lovsky geprojecteerd. Het idee van de kleine camera die door een maquette beweegt, vormde de basis voor het doolhofspel in Lotto Live. Martien van den Dijssel, maquetteontwerper bij de NOS bouwde een miniatuurdorpje na en die werd naar Delft gebracht. Via een telefoonverbinding geven de quiz-kandidaten instructies aan de endoscoop die bediend wordt door een technicus van de TH en via een straalverbinding is het resultaat te zien in de studio. Van den Dijssel was ook aanwezig in Delft en herinnert zich dat ze de kandidaten wel eens een klein beetje moesten helpen omdat het spel zo lastig was.
Natuurlijk zijn er meer voorbeelden van tv-spelletjes met een doolhof. En het kan nog ‘echter’ en spannender. The Encyclopedia of TV Game Shows vermeldt nog kinderprogramma Masters of The Maze (ABC, 1994-1996). Dit programma is eigenlijk een soort live-videogame. De kandidaten kregen in het doolhof via hun overall aanwijzingen door van hun partner met een soort joystick. Dit maal volgt de kijker de speler op de voet. Dankzij voortschrijdende techniek zien we via een draadloos cameraatje in de helm precies wat de speler in het doolhof ook ziet. Met de helmet-cam, laserzwaarden, vliegende 3D-graphics en wilde camera bewegingen is dit weer een compleet ander programma. Zo zie je maar: met een doolhof kan je alle kanten op!